Luchtverontreiniging in Nederland en Europa

Zomersmog bestaat uit een mengsel van een groot aantal gassen zoals stikstofoxiden, vluchtige organische stoffen en ozon. Stikstofoxiden komen vrij bij verbranding van fossiele brandstoffen (verkeer, industrie, electriciteitscentrales). Uitlaatgassen van verkeer bevatten ook vluchtige organische stoffen. De laatste komen ook vrij uit oplosmiddelen (o.a. gebruikt in verf).

Onder invloed van zonlicht reageren de stikstofoxiden en vluchtige organische stoffen tot ozon.  Ozon is het meest schadelijk voor de gezondheid en wordt als indicator voor zomersmog gebruikt.

Bij verhoogde ozonniveaus kunt u last krijgen van tijdelijke klachten aan de luchtwegen (droge keel, benauwdheid, pijn op de borst). De kans op astma-aanvallen neemt toe. Ook kan hoofdpijn, duizeligheid of misselijkheid ontstaan. Andere schadelijke stoffen kunnen tot stankoverlast leiden.

Het effect van zomersmog verschilt per individu en hangt af van de situatie (b.v. zware lichamelijke arbeid). Een verhoogde kans op schadelijke effecten lopen mensen die langdurig zware buitenarbeid verrichten, CARA-patienten en mensen die gevoelig blijken te zijn voor zomersmog (ca 10% van de bevolking.

Vooral bij rustig en koud winterweer, met zwakke oostelijke of zuidoostelijke aanvoer met luchtaanvoer uit Oost-Europa onder een subsidentieinversie.

Wintersmog bestaat uit een mengsel van gassen en deeltjes. Uit gasvormige verzurende stoffen zoals   zwaveldioxide onstaan dan fijne deeltjes ("fijn stof"). Deeltjes kunnen ook rechtsreeks vrijkomen in de vorm van vliegas en dieselroet. Vooral het verkeer, sommige industrie en electriciteitscentrales (kolen, olie) dragen daaraan bij.

Fijn stof in de atmosfeer is altijd (ongeacht de concentraties) schadelijk voor de gezondheid. Het kan leiden tot stijging en verergering van astma aanvallen, verergering van klachten aan de luchtwegen (hoesten), een toename en verergering van klachten bij mensen met hart- en vaatziekten, en zelfs voortijdig sterven van mensen met een verzwakte gezondheid.

Mensen die meer gezondheidsrisico's lopen zijn degenen die last hebben van aandoeningen aan de luchtwegen, lijden aan ernstige hart- en vaatziekten, op oudere leeftijd zijn en een zwakke gezondheid hebben, gedurende enkele uren buitenshuis inspannend bezig zijn.

Belangrijk is te weten dat er geen duidelijke ondegrens is (concentraties) zonder schadelijke effecten. Vast staat dat de effecten toenemen naarmate de concentratie toeneemt.

Het verschil tussen troposferisch en stratosferisch ozon
De ozon (zomersmog) waar we hierover spreken is schadelijk voor de gezondheid en bevindt zich nabij het aardoppervlak (troposfeer). Stratosferisch ozon bevindt zich hoog in de atmosfeer en vormt daar een beschermend filter tegen schadelijk ultraviolet zonlicht. Teveel UV straling kan tot huidkanker leiden. Juist waar we het ozon nodig hebben (stratosfeer) wordt het aangetast door gassen die vrijkomen uit isolatieschuim, koelvloeistof en reinigingsmiddelen ("gat in de ozonlaag"). Aan het aardoppervlak is er vaak te veel ozon (zomersmog) en dit is ook schadelijk!

Nadere informatie over luchtverontreiniging (smog)
Informatie van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu

Informatie van het Longfonds

De meetgegevens worden ieder uur doorgezonden naar de centrale computer bij het RIVM te Bilthoven.

Vanuit deze computer worden de meetgegevens vrijwel direct verstrekt via Internet.

Op de Internetsite kunt u actuele (uurlijkse) waarnemingen opvragen voor alle stations in de vorm van kaarten, tabellen en grafieken. Naast het LML worden in Nederland ook metingen uitgevoerd door sommige provincies en gemeentes. Deze metingen zijn nog niet via het Internet beschikbaar.