Sneeuwstorm

Sneeuwstormen zijn zeldzaam in Nederland.
Een echte sneeuwstorm is zeldzaam in Nederland. In de winter sneeuwt het wel eens, maar voor een sneeuwstorm moet het daarbij ook flink waaien en vriezen. De sneeuw gaat dan verstuiven en waait op tot grote hopen. Sneeuw bij lage temperaturen gedraagt zich ongeveer als zand, het waait op tot “sneeuwduinen”. Als voorproefje voor een echte sneeuwstorm kun je natuurlijk naar het strand gaan wanneer daar een harde wind waait, liefst evenwijdig aan de kustlijn.

Het ontwrichten van de maatschappij door sneeuw.
Sneeuwstormen kunnen de samenleving in dichtbevolkte gebieden geheel ontwrichten. De opwaaiende sneeuw zorgt voor een sterke beperking van het zicht en de sneeuwduinen zorgen ervoor dat auto’s zonder sneeuwkettingen of vierwiel-aandrijving blijven steken. Vliegtuigen kunnen niet starten of landen.

Ook de spoorwegen ondervinden grote hinder. Wissels raken geblokkeerd door stuifsneeuw waar de gasverwarming niet tegen op kan, luchtinlaten van motoren raken verstopt en smeltwater van stuifsneeuw komt in remsystemen en elektromotoren. De hoeveelheid sneeuw die er valt is niet zo belangrijk, de wind blaast de sneeuw over grote afstanden voort en achter en tussen obstakels blijft ze liggen.

Blizzard.
In vlakke, open gebieden hebben sneeuwstormen daarom veel ernstiger gevolgen dan in sterk begroeide of beboste gebieden. Het waait er minder hard en wind kan veel minder vat op de sneeuw krijgen. Beruchte gebieden zijn de grote vlakten (prairies) in de VS en in Rusland.

Sneeuwstormen komen in oostelijke VS en Canada enkele malen per winter voor. Ze ontstaan wanneer een actieve depressie in oostelijke of noordoostelijke richting over het gebied trekt. Aan de noordkant van de storing valt dan veel sneeuw, die vervolgens door de harde wind bij en achter de storing opwaait. Men spreekt dan van een “Blizzard”.

Bij een harde of stormachtige wind kan de sneeuw zo hoog opwaaien dat het zicht bijna nul wordt. Dit noemt men een “White-out”. Naar buiten gaan is dan levensgevaarlijk, de kans om te verdwalen en vervolgens onderkoeld te raken zijn levensgroot. Het is voorgekomen dat mensen op enkele meters afstand van hun huis zijn doodgevroren.

In berggebieden als de Alpen is men gewend aan grote hoeveelheden sneeuw en daar heeft men minder problemen met sneeuwstormen. Wel heeft men daar vaak te kampen met sneeuwlawines.

In Nederland zelden "blizzards" of "white-outs".
In Nederland komen dit soort sneeuwstormen zelden voor. Ze komen voor wanneer tijdens een vorstperiode een actieve depressie juist ten zuiden of oosten langs ons land trekt. Ons land blijft dan in de koude vrieslucht en de grote luchtdrukverschillen zorgen voor de benodigde harde wind. Het hoeft overigens niet te sneeuwen om een sneeuwstorm te krijgen.

Wanneer er voldoende sneeuw ligt en wanneer het maar hard genoeg waait gaat de sneeuw vanzelf verwaaien. We spreken dan van driftsneeuw. Dorpen en steden kunnen dan alsnog bedolven raken onder sneeuwmassa’s die door de wind uit de open vlakten worden meegevoerd.

Wanneer en waar komen sneeuwstormen voor?

• In Nederland alleen in de periode november tot en met maart. Meestal in januari of februari.
• Gemiddeld komt het niet vaker dan 2 a 3 keer per 10 jaar voor, maar in sommige winters kan het meerdere keren voorkomen.
• Het oosten van Engeland heeft vaker met sneeuwstormen te maken dan ons land.
• Bij een koude, oostelijke luchtstroming vanaf het continent kunnen op de Noordzee sneeuwbuien onstaan. Vaak waait het daarbij stevig. Het moet vriezen en de wind moet minimaal 6 Bft (40 km per uur) zijn om de sneeuw te doen verwaaien.
• Het vaakst in het noorden van Nederland: Er zijn grote open gebieden en bovendien ligt het noorden vaker gunstig ten opzichte van de koers van de storing: Ze blijven er vaker in koude lucht dan in het zuiden.
• Meestal tijdens strenge winters, maar ook wel eens tijdens een korte vorstperiode in een zachtere winter.

Enkele (historische) bijzonderheden:

• Tijdens de strenge winters in de jaren ’40 waren er diverse sneeuwstormen in ons land. Oorlogsomstandigheden maakten het extra moeilijk voor de mensen.
• In de winter van ‘78-’79 was het voor het laatst dat er in Nederland grootschalige en langdurige sneeuwstormen voorkwamen.
• Sneeuwduinen zijn soms zo compact dat je er overheen kunt lopen.
• Driftsneeuw dringt door de kleinste openingen: Het smeltwater kan vervolgens kortsluiting veroorzaken in electrische installaties.
• Sneeuwduinen kunnen bizarre vormen aannemen. Een geliefd foto-object wanneer de wind is gaan liggen.
• Op vochtige sneeuw kan de wind een heel ander effect hebben: Sneeuwrollers.

Relevante links:
Sneeuwdek
Sneeuw

Auteur: Adrie Huiskamp