Maartse plaatjes (met bijzonder mooie regenbogen!)

Na een paar stormachtige dagen op donderdag en zaterdag, stroomde - achter de systeempjes die dat veroorzaakten - op zaterdagavond laat vanuit het westen een luchtmassa met zeer koude bovenlucht (500 hPa temperatuur beneden -35 graden Celsius) het continent op en bewoog zich verder oostwaarts op de zondag. Bijbehorende luchtsoort was koud maritiem-polair van karakter: anderhalve dag eerder lag deze lucht nog ten zuiden en oosten van Groenland en rondom IJsland. Met de advectie van een dergelijk koud luchtpakketje naar het Europese continent, het warmere zeewater en onder de zon opwarmende land een uitstekend recept voor buien met korrelhagel en dergelijke. Het kortgolvige trogje stuwde een grootschaliger neerslagsysteemp op aan de zuidoostflank van de koude luchtbel, dat eigenlijk ten zuiden van mij langs trok over de Duits-Franse grensregio. Hierachter, met wat meer dalende luchtbewegingen, was ruimte voor opklaringen, deels opgevuld door vrij diepe convectieve wolken met tophoogtes tot maximaal zo'n 7000 meter. Een prachtig beeld tijdens een namiddags wandeltochtje in de voorjaarszon. Hieronder volgt een selectie van de plaatjes en een beschrijving van het weer zoals dat zich voordeed die middag.

Kort na half drie vanuit een zonnig Mainz vertrok ik naar de Rijn - wetende dat er een vrij grote kans was dat het niet droog zou blijven - voor een lange wandeling, die uiteindelijk 18 km zou zijn en goed zou blijken voor vele memorabele fotostops: toen wist ik nog niet hoe onvergetelijk de beelden zouden worden. Hieronder staan alle foto's in chronologische volgorde, met begeleidende tekst.


Pad langs de Rijn, kijkend in noordnoordwestelijke richting, met de autobahnbrug over de Rijn aan de zuidkant van Mainz. Merk op dat er nog wat puin/overblijfselen van het hoogwater begin februari liggen. Toen stond dit pad onder water. Een eerste ijzige cumulonimbustop torent al boven het landschap uit!

Na het stukje langs de Rijn (met een heus waterwerk!) volgt een stukje door polderlandschap. De convectieve bewolking nadert en wordt dikker. De bases liggen al boven me, zoals te zien op de volgende foto's. Je kunt dan voor het hazenpad kiezen (deze paden kom je ook werkelijk tegen), maar ik laat de bui uiteraard overkomen. Eerst nog enkele foto's.


Een ruim half uur later nadert een lijn met cumulonimbi vanaf de Taunus en Wiesbaden ook de "polder" tussen Mainz en Bodenheim. Regenschermen (langs de west naar oost georiënteerde lijn) met lage basis strooien daar in de verte regen en korrelhagel over het landschap uit. Het gebied rechts van de dijk kan en mag overigens onderlopen als de Rijn heel hoog komt te staan.

Blik richting noordnoordoost: in de achtergrond trekken de regenschermen net voor de Grosser Feldberg (ruim 30 km) en aangrenzende massiefjes langs, met op de voorgrond herten en de Bundesstrasse tussen Mainz en Worms (die vlak naast en dus evenwijdig met de Rijn loopt op dit traject).

Er bevinden zich onderbrekingen met slechts lichte of smalle neerslagzones in de buienlijn. Daarnaast zien we hazen en zwanen.

De neerslag bereikt mij ook en dus wordt het zonlicht langzaam gedimd. Het geeft uiteraard een mooi effect in deze heldere lucht, licht gedimde en door de zon verlichte cumuli. Deze foto is genomen richting zuidwest.

De neerslag begint intensiever te worden. De hertjes zitten erbij en kijken ernaar, terwijl aan de achterkant van de bui alweer de volgende cumulonimbus in noordelijke tot noordoostelijke richting te zien is, achter het regengordijn van de cellen die nu overtrekken. Een bijzonder mooi exemplaar!

Als de regen minder begint te worden en de zon weer tevoorschijn komt, wordt de cumulonimbus in de verte vanuit mijn blikveld vergezeld van een regenboog die ik kan aanraken. Wat een fraai gezicht!

Deze regenboog is een bijzonder exemplaar. Niet de enige bijzondere regenboog die ik deze dag zou zien. Dit panorama van noord tot oost laat rechts de noordelijke begrenzing van het dorp Bodenheim zien, met daarboven de wegtrekkende buiencellen waarvan de meest rechter me net heeft natgeregend. Er zaten ook wat relatieve windvlagen bij, al waren die niet als zwaar te betitelen, in tegenstelling tot een aantal windvlagen de dag ervoor. De bui zelf ging gepaard met regenval van wisselende intensiteit.


Nog twee plaatjes van deze cumulonimbus (en links een stukje van het Grosser Felbergmassiefje)


Het panoramische uitzicht vanaf de wijnhelling richting de bui die zojuist overgetrokken is, wordt werkelijk met de minuut fantastischer! De lijn met cumulonimbus eindigt direct ten zuiden van me en loopt helemaal door langs de zuidoostelijke horizon tot het oosten, over tientallen kilometers. Aan de achterkant kleuren de regen- en hagelschermen de lucht prachtig!

Ook de andere geïsoleerde cumulonimbus, inmiddels in het noordoosten zichtbaar achter de skyline van Frankfurt, blijft prachtig zichtbaar.

De cumulonimbus die over mij heen is getrokken krijgt dan een nieuwe impuls, met formidabele buientoppen! Deze ligt nu ten zuidoosten van me en is alweer een half uur voorbij. Op de voorgrond Bodenheim en in de verte (andere kerk) het dorp Nackenheim.

Het hele panorama van noord tot zuid, met de opvallend sterke buienimpulsen aan de achterkant van het lijntje. Een prachtig gezicht om op in te zoomen (hieronder).

Aan de spectaculaire regen- en hagelgordijnen in één opname met de 7000 meter hoge buientop hoeven weinig woorden meer te worden toegevoegd!

Ook in de verte, achter (Gross Gerau en) Darmstadt, trekt een regen- en korrelhagelgordijn voort.

Het oude deel van Bodenheim, een echt wijndorp. Dit deel van het dorp ligt aan de voet van de heuvels, waarvan de toppen een hoog terras vormen, bovenop bedekt met löss, zoals in Zuid-Limburg (overigens met daaronder kalksteen, sterk overeenkomstig met dat in Zuid-Limburg, maar wel net wat minder zacht dan in Limburg). De kleine landgoedjes op de voorgrond zijn dan ook voor een belangrijk deel wijnboerderijen en -hofjes. In de achtergrond doet de convectie het nog steeds lekker en begint het horizontaal uitspreiden van de zojuist omhoog geschoten updrafts.

Inmiddels zijn enigszins bescheiden mammatusvormpjes verschenen tegen de uitspreidende convectieve top.

Op deze foto wordt het Laubenheimer- Bodenheimer Ried mooi uitgelicht. Het polderlandschap waar ik zojuist vandaan ben gekomen, dat langs de Rijn ligt (rechts de rand van Bodemheim). Verder weg in noordoostelijke richting is de skyline van Frankfurt goed te zien, achter de hoogspanningsmasten die de Rijn kruisen. Ook het oostelijke deel van de buienlijn, die inmiddels al een uur of wat geleden gepasseerd is, is nog in beeld, met de meer geïsoleerde cumulonimbus van net (toen de regenboog verscheen) links daarvan.

Nu is onze cumulonimbus midden in het volwassen stadium en bereikt die de heuvels in de verte, het Odenwald tussen Darmstadt en Heidelberg.


Een iets meer ingezoomde volwassen cumulonimbus, vanaf het bovendeel van het wijnterras genomen. De top van dit terras torent 100 tot 120 meter boven de polder op de vorige foto's en de Rijn uit. De loop van de Rijn is zo, dat het vrijwel even hoge terras dat hier rechts op de foto ligt, pal aan de rivier ligt. De helling van dit terras bij het dorp Nierstein heet "Roter Hang" en schijnt erg bekend te zijn onder wijnliefhebbers, wegens de goede wijn die er gemaakt wordt. 

Nog wat fraaiere takjes op de voorgrond. Met name links komt nieuwe congestus omhoog die het overneemt van de vorige bui, de bui die we een paar foto's eerder zo fraai omhoog hebben zien schieten en redelijk lang dominant is geweest.


We verleggen onze aandacht weer naar de noordelijke (en straks ook westelijke) kijkrichting. Het fraaie kleurenspel met wolken en nieuwe naderende buien begint aan die kant van de horizon weer. Nu met een bui die net voor het Grosser Feldbergmassiefje langs begint te trekken. Omdat het inmiddels tegen half vijf begint te lopen, speelt de laagstaande zon een steeds nadrukkelijkere rol bij het lichtspel. In iets minder dan twee uur zal de zon namelijk onder zijn. Ik loop nu over de rug bovenaan de helling van het eerder genoemde wijnterras, boven/westelijk van Bodenheim.

Ook het kleurenspel in het poldertje en bij Frankfurt in de verte wordt weer fraaier, met de overtrekkende, geleidelijk dikker wordende, cumulus.

Nog wat kleurenspel in noordelijke richting.


Blik naar het westen. De volgende neerslaggordijnen zijn verschenen en ze komen steeds dichterbij. De voorkant verdampt nog voordat de neerslag de grond bereikt, in verband met onderverzadiging onder de wolkenbasis en te lage neerslagintensiteit.

Toch nog even de oude cumulonimbusrij die over de voorkant van het Odenwald heen is. De hellingen daarvan worden fraai belicht in de voorjaarszon, evenals de cumulonimbuscellen zelf.

Nu bereikt de tweede bui me. Het wordt donker, het is namelijk al half zes geweest en de cumulonimbuswolken zijn aardig dik. Maar niet zo dik als dat geval dat daarnet de lucht in schoot ten zuidoosten van me.

Niet veel later komt de zon alweer onder de cumulonimbus en valstrepen vandaan en verschijnt de schitterendste regenboog met de schitterendste lichtval! Zicht naar noordoost.

En de andere helft richting zuidoost. Helaas is het me (nog?) niet gelukt om ze samen te voegen tot één mooi panorama. Maar deze regenboog is op zich al onverslaanbaar mooi. Als je goed kijkt kun je op de foto ook de regendruppels nog zien vallen! Bij deze bui zaten ook wat windstoten - ja dat is niet verwonderlijk op zo'n open "hoogvlakte" (190 m). Hieronder nog eens het beeld van net iets later.





En een close-up van deze boog.

Met de regenboog zit je op de eerste rij als je de bui over je heen laat komen, dat is maar weer twee keer op rij bewezen! En ook het wegtrekken van de bui bij zonsondergang levert de prachtigste lichtval op. De zon verdwijnt wel langzaam achter bewolking aan de horizon (ook dit is te zien op de volgende foto's!). Ik ben alweer bijna terug in Mainz - je zou het niet zeggen in deze lege vlakte, maar zowel ten westen als ten oosten (onderaan deze "hoogvlakte") begint direct de stad al. Het is wel een fraaie wandeltocht zo, voor de zondagmiddag. Helaas komt dit weertype niet iedere maand zo waanzinnig mooi voor.



Achterkant van de cumulonimbus in zuidelijke richting, daar waar ik vandaan ben komen lopen.



Ook de zonsondergang verdient een pluim! Het is nog een paar kilometer naar huis lopen voor mij, maar ik heb waar voor m'n geld gehad!



Weer terug uitkijkend naar het zuidoosten over het Laubenheimer- en Bodenheimer Ried en tevens naar de Rijn. Het laatste licht van de zon valt op de buienwolken. Het is een mooie dag geweest!

Auteur, foto's: © Edward Groot



VWKweb-2858