Het leven begint bij 40 jaar

Zelf vierde ik mijn veertigste verjaardag uitgebreid en met verve, voor familie, vrienden en kennissen. Een heel programma had mijn vriend in elkaar getimmerd. Eerst een rondleiding door het Textielmuseum in Tilburg. Aansluitend een Brabantse koffietafel inclusief worstenbroodjes. Tenslotte een wandeling door de Loonse en Drunense Duinen en koffie met echte 'Udenhoudse Broeder' op het terras. De voorgaande 'kroonjaren' (18, 21 en 30) voelde ik nog geen behoefte om zo uit te pakken.

Het geval wil namelijk dat 'Het Leven bij 40 begint'. Mannen zijn opeens jongeling af, jongedames zijn opeens dames (van middelbare leeftijd). Meestal wel 'gesetteld op één of andere manier: huisje, boompje, beestje. Gepokt en gemazeld, zoals dat ook wel heet. In vroeger tijden was dat ook letterlijk zo. Mocht je de gezegende leeftijd van 40 hebben gehaald dan had je potentieel dodelijke ziektes en andere narigheid doorstaan. Je staat op de rand van een interessant decennium, een levensfase waarin de menopauze of midlifecrisis op de loer ligt. In dat besef willen sommigen er nog uithalen wat erin zit. Knopen doorhakken, de boel omgooien, het 'helemaal anders' doen. Of dat uitkomt is een tweede; tussen droom en daad zitten namelijk wetten in de weg en praktische bezwaren.

Bij een vereniging die veertig wordt ligt het wat ingewikkelder. De VWK is dit jaar 40 lentes jong, zoals men dat zo graag eufemistisch uitdrukt (vooral bij dames die nog graag  even jongedame willen blijven). Onze vereniging heeft alle 40 lentes geteld........en de zomers, 'herfsten' en winters. Alle seizoenen becijferd en beschreven zoals het ware weerkundigen en klimatologen betaamt. Het klimmen der jaren en vorderen der seizoenen werd weerspiegeld in de kleine 500 'Weerspiegels' die er zijn verschenen. Allerlei waarnemingen, metingen en belevenissen vonden hun neerslag in talloze artikelen.

Is het geheel dan de som der delen, oftewel kun je de VWK beschrijven aan de hand van het ledenbestand? Er zijn leden van het eerste uur, oude rotten die alles hebben meegemaakt. Er zijn ook jonkies, met een nieuwe inbreng die een frisse wind kunnen laten waaien. Je hebt leden die meer of minder actief zijn, maar er zijn ook leden die nooit iets van zich laten merken. Zelf was ik, tot mei vorig jaar, zo'n 'slapend' VWK-lid.  (Semi)professionals, amateurs, hobbyisten en gewoon liefhebbers; het hele spectrum wordt vertegenwoordigd. Sommigen hebben een sterk wetenschappelijke inslag, anderen hebben meer met beleving en ervaring. Van rijp tot groen, een bont en divers gezelschap. Allemaal delen we de passie voor het weer.

Er lijkt nog een uitdrukking van toepassing te zijn:  wat ons bindt is wat ons scheidt.
De interesse voor het weer in de breedste zin van het woord is bij alle leden aanwezig. Toch lopen voorkeuren en meningen ver uiteen. Dat merk je goed als je berichten op het VWK-forum leest. Discussies kunnen hoog oplaaien en gemoederen oververhit raken. Soms gaat dat op het scherpst van de snede en dan balanceert men op een dun lijntje. Passie overschaduwt de compassie en dan verdwijnt het respect voor (de mening van) de ander even uit zicht. De echo van botsende ego's galmt over het forum. Het stokpaardje wordt dan een strijdros: aan de horizon lokken monsters: Onwil, Onkunde, Onbegrip, Onnozelheid, Onwetendheid, ga zo maar door. Grote 'O's', van dichtbij blijken het soms gewoon kleine nullen, hersenschimmen, windmolens. De echo sterft weg, er volgt verzoening. Uiteindelijk wordt de soep niet zo heet gegeten als deze wordt opgediend.

Het forum is één van de onderdelen van de digitale revolutie die ook bij het VWK heeft toegeslagen. Misschien is dit wel de grootste verandering van de afgelopen 40 jaar. Zoals bij alle revoluties valt de vraag te stellen of er sprake is van een 'zegen' of van een 'vloek'. Het is tegenwoordig eenvoudig om alle waarnemingen en metingen bijna real time door te geven en met zo ongeveer de hele wereld te delen. Daarnaast verschijnen constant wetenschappelijke artikelen en verslagen van congressen op internet. Het is daarbij voor het VWK wel een heel karwei om in die brij van informatie het kaf van het koren te scheiden. Het resultaat moet vervolgens op aantrekkelijke en toegankelijke wijze worden gepresenteerd. Iedereen kan namelijk zelf rondsnuffelen op het wereldwijde web. Daar liggen gevaren op de loer. Zomaar twee vragen die opborrelen. Hoe houd je als belangenvereniging de aandacht van leden en lezers vast? Is er in de (nabije) toekomst nog een rol weggelegd voor de papieren versie van de 'Weerspiegel'?

Het weer zelf is de afgelopen 40 jaar ook veranderd. De laatste 25 jaar is die verandering in een soort stroomversnelling geraakt. Het klimaat is van slag, het weer wordt extremer en de mens is daarvoor in elk geval grotendeels verantwoordelijk. Daarover lijkt consensus te bestaan in de wetenschappelijke wereld. Toch is niet iedereen overtuigd van de 'ongemakkelijke waarheid'. Niet alle weerstand is verdwenen en ook binnen de consensus leven nog genoeg controverses. 'Antropogene Global Warming', oftewijl AGW is een vlag die namelijk een grote lading dekt. Er valt nog veel te onderzoeken, er is nog veel onzeker. En daarbij botsen grote belangen en nog grotere ego's. Verdachtmakingen vliegen over en weer. Voor sommigen staat relativeren al gelijk aan revisionisme. En dit alles sijpelt ook door naar het VWK-forum.

Veertig jaar VWK: terugblikken kan ook pure nostalgie opleveren. Het jaar 1974: ABBA won, het Nederlands Elftal juist niet. In die jaren waren 'weerprofeten' nog onschuldig. Op de Vlaamse t.v. glorieerde Armand Pien; hij toverde depressies en hogedrukgebieden met een lippenstift op de weerkaart. Hans de Jong sloot zijn weerpraatjes op de NCRV-radio af met een verzoekje om een Beatles-plaatje. Jan Pelleboer gaf cijfers aan het weer: "de donderdag krijgt van mij een zeven". En als ze 'er naast zaten' was dat hooguit reden voor wat gemopper. Ook hierin is de nodige verandering gekomen. Tegenwoordig dreigen strandtenthouders met claims als een slechte weersverwachting badgasten weghoudt.

De huidige 'weerprofeten' hebben veel van die onschuld verloren. Er staat veel op het spel. Modellen 'voorspellen' welke kanten ons klimaat de komende veertig jaar en daarna uit kan gaan. Doemscenario's maken van weerprofeten onheilsprofeten. Wat staat ons te wachten? valt er nog wat te vieren in 2054, als het VWK de gezegende leeftijd van 80 jaar heeft bereikt !?




Dick Bravenboer