Bolbliksem

Een bolbliksem is een van de onverklaarbare verschijnselen in de natuur. Wetenschappelijk worden ze niet begrepen en één procent van de wereldbevolking heeft ze gezien. Het KNMI meldt op haar website dat ze na elk onweer meldingen ontvangt van bolbliksems.

Bolbliksems worden al vanuit de oudheid gerapporteerd. Bolbliksems komen voornamelijk voor tijdens onweer. Bij actiever onweer is de kans groter dat bolbliksem ontstaat. De waarnemingen die zijn verzameld, maken duidelijk dat een bolbliksem vaak samengaat met de inslag van een bliksemontlading in de buurt. Een enkele keer komt een bolbliksem voor zonder dat er onweer in de buurt is.

Meestal rapporteert de waarnemer dat een vuurbal is gezien nadat de bliksem de grond raakte. De vuurbal heeft een levensduur van enkele seconden tot enkele minuten. Gemiddeld duurt een bolbliksem een seconde of vijftien.

De vuurbal is zo groot als een tennisbal, maar kan ook de vorm van een strandbal aannemen. Piloten meldden bolbliksems van dertig meter doorsnede. Bolbliksems zijn in alle kleuren gezien. De lichtsterkte wordt vaak vergeleken met een lamp van honderd Watt. De vuurbal beweegt voornamelijk parallel aan het aardoppervlak, maar maakt soms verticale bewegingen.
 

Waarnemers vertellen dat ze bolbliksems zagen ontstaan na een inslag op de grond, maar ook dat ze deze uit de wolken zagen komen. In andere situaties ontstonden ze binnen in huis of kwamen ze via een gesloten raam het huis in. Bekend zijn ook de verhalen dat bolbliksems door dunne niet-metalen wanden heen gingen of via schoorstenen de huiskamer inkwamen.

Wetenschappers hebben lang ontkend dat het verschijnsel bestond. Tegenwoordig zijn ze overtuigd dat het er is. Maar wat en hoe het wordt veroorzaakt blijft onduidelijk. Diverse theorieën zijn beschreven. Het bewijs is tot nu toe niet geleverd

Theorieën
Sommige theorieën over bolbliksem menen dat bolbliksem ontstaat door een spontane "maser" werking van de lucht. Dit is hetzelfde als laser, maar dan betreft het geen zichtbaar licht maar microgolfstraling (zoals in de magnetron). Dit soort bolbliksems zijn vaak stilstaand en geven fel oogverblindend licht.

Andere theorieën zeggen dat bolbliksem bestaat uit geïoniseerde lucht (een plasma) dat bij elkaar gehouden wordt door een magnetisch veld dat door de plasmastromen in de bol zelf in stand gehouden wordt. Veel van zulke theorieën suggereren dat bolbliksem op de een of andere manier spontaan ontstaat wanneer de veldsterkte van straling hoog genoeg is op een bepaalde plaats. Deze vorm van bolbliksem is de klassieke vorm.

Fotografie
Bovenstaande staande bolbliksem is op 10 september 2005 in Rijswijk gefotografeerd. De foto is echt. De redactie van deze website is ter plaatse gaan kijken en heeft de fotograaf opgezocht. Een tweede foto is door de buurman gemaakt.

Verder zijn er truukfoto's in omloop of meent de fotograaf een bolbliksem te hebben gefotografeerd en is het een buitenlamp geweest. Dit soort foto's is te herkennen aan een onderbroken lichtspoor. Dit wordt veroorzaakt door de 50 Hz frequentie (VS: 60 Hz) van het elektriciteitsnet.